Wat zijn sleutelfiguren? Wat is hun rol in het voorkomen van polarisatie en radicalisering?
Een sleutelfiguur is een maatschappelijk betrokken individu met toegang tot brede en verschillende informele en formele netwerken. Hij of zij kan verbindingen leggen tussen deze netwerken, en daardoor een sleutelpositie innemen in een gemeente, wijk of buurt. Sleutelfiguren kunnen groepen bereiken die voor gemeenten en instellingen soms moeilijk bereikbaar zijn.
Een sleutelfiguur kan zich inzetten om polarisatie en radicalisering te voorkomen. Dit kan als individu of als lid van een lokaal netwerk van sleutelfiguren, en op verschillende manieren:
- Activiteiten organiseren, zoals discussiebijeenkomsten met jongeren en/of ouders. Of activiteiten gericht op verbinding, sociale cohesie, solidariteit en dialoog. Ook opvoedingsondersteuning aan ouders is een mogelijkheid. Hiermee leren ouders om polarisatie en radicalisering beter te herkennen en te bespreken met hun kinderen.
- Mogelijke polarisatie en radicalisering signaleren, en deze zorgen delen en bespreken met anderen, zoals de gemeente. Sleutelfiguren kunnen ook actief op zoek gaan naar signalen. Na een ingrijpende gebeurtenis (lokaal, landelijk of internationaal) kunnen ze bij hun achterban peilen wat er leeft.
- Een bijdrage leveren aan het interveniëren bij toenemende polarisatie en radicalisering. Een sleutelfiguur kan maatschappelijke spanning bij zijn achterban proberen weg te nemen. Ook kan een sleutelfiguur praktische, emotionele en sociale ondersteuning en begeleiding bieden bij jongeren die (dreigen te) radicaliseren. Daarnaast kan een sleutelfiguur bemiddelen bij polarisatie tussen of binnen bevolkingsgroepen.
- Meedenken met de gemeente bij het ontwikkelen van beleid voor de aanpak van polarisatie en radicalisering. Ook kunnen sleutelfiguren feedback geven op het gemeentelijke beleid.
Handreiking lokaal netwerk van sleutelfiguren
Verschillende gemeenten hebben de laatste jaren een lokaal netwerk van sleutelfiguren opgezet. Die ervaringen vormen de basis voor de Handreiking lokaal netwerk van sleutelfiguren. Deze is ontwikkeld door de Expertise-unit Sociale Stabiliteit (Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid).