Extremisme op het internet
Internet is niet meer weg te denken uit onze leefwereld. Met name door de enorme technische ontwikkeling is internet alomtegenwoordig geworden in het dagelijks leven van veel (vooral jonge) mensen. Ook extremistische actoren maken gebruik van de mogelijkheden die het internet biedt om bepaalde ideologieën en wereldbeelden te propageren en om mensen op te ruien. Bij de verspreiding van propagandamateriaal door islamitische organisaties en extreemrechtse groeperingen lijkt internet momenteel zelfs een sleutelrol te spelen.
Tegenwoordig worden internetgebruikers via verschillende sociale-mediakanalen als het ware ongevraagd geconfronteerd met haatopmerkingen van andere gebruikers en met propagandavideo’s van extremistische groeperingen. Op deze wijze komen in het bijzondere jongere mensen directer met het gedachtengoed van radicale of zelfs extremistische milieus in contact. De vraag rijst dan ook hoe mensen worden beïnvloed door extremistische (internet)propaganda, nu zij daar onvermijdelijk in toenemende mate mee in aanraking komen.
Deze door internet beïnvloede radicalisering stelt de overheid en de samenleving voor grote uitdagingen. Het is zaak de preventie van extremisme uit te breiden naar internet. In ieder geval moet bij het ontwikkelen van preventieve maatregelen rekening worden gehouden met de invloed en de specifieke kenmerken van internet. Het belangrijkste doel is het beschermen van vooral jonge mensen tegen de gevaren van indoctrinatie.
Een specifieke uitdaging is in dit verband dat het, gezien de omvang en de heterogeniteit van internet, moeilijk is specifieke doelgroepen te bereiken met preventieve maatregelen en adequaat te reageren op de gevolgen van problematische content. In dit licht moeten doelgroepgerichte preventieve maatregelen er vooral op gericht zijn extremistische online-uitingen in een pedagogische context te plaatsen om kwetsbare doelgroepen uitdrukkelijk weerbaarder te maken tegen, dan wel minder ontvankelijk te maken voor, een extremistisch wereldbeeld.
Voortbordurend op eerdere onderzoeksactiviteiten rond “internetpropaganda” en “counter-narrative” die zijn ontplooid in samenwerking met de onderzoeksafdeling Terrorisme/Extremisme van de Bundeskriminalamt en de Universiteit van Keulen, heeft het project CONTRA als doel om praktische preventieve instrumenten ter beschikking te stellen ter bevordering van een kritische mediacompetentie ten aanzien van internetpropaganda. Deze leerarrangementen zijn ontwikkeld, getest en geëvalueerd door, op basis van de praktijkervaring van preventiemedewerkers en onderwijs- en veiligheidsdeskundigen, de onderzoeksresultaten zo om te zetten dat zij nu op school kunnen worden gebruikt. Deze leerarrangementen zijn ontwikkeld en geëvalueerd op basis van onderzoeksresultaten en praktijkervaringen van preventiemedewerkers en andere ervaringsdeskundigen. Ze zijn nu klaar voor het gebruik op school.