Filemon en de Complotten
Weblogs
‘Filemon en de Complotten’ is een documentairereeks (mei 2021, te zien op NPO Start) waarin Filemon Wesselink in zes afleveringen verschillende mensen volgt en met ze in gesprek gaat over hun leven en wereldbeeld waarin complottheorieën een grote rol spelen. Adviseur bij Platform JEP, Corine van Middelkoop, keek naar de serie en schreef er deze weblog over.
Complottheorieën zijn van alle tijden, maar sinds corona zijn ze veelvuldig in de media. Sommigen hebben er het liefst zo min mogelijk mee te maken, maar Filemon kiest ervoor het gesprek aan te gaan. Omdat hij ‘wil weten wat ze denken, hoe ze zo zijn gaan denken en of je er iets van op kunt steken.’
De mens achter het verhaal
Het coronavirus en andere ziektes die bewust verspreid worden via frequenties uitgezonden door 5G zendmasten… Politici die omgekocht worden door elitaire families om kinderbloed te drinken… Een samenzwering van de machtigen der aarde die wereldheerschappij willen en dit via de agenda van het `World Economic Forum’ aan het voorbereiden zijn… Sommige theorieën zijn, in de woorden van Filemon, erg morbide. Als je puur en alleen daarop focust, haak je als kijker al snel af. Maar als je je verdiept in de mens achter de theorie, dan kom je een ander verhaal tegen.
De serie volgt mensen die in meer of mindere mate aan de rand van de samenleving zijn geraakt. En diezelfde samenleving met argwaan zijn gaan bekijken. Hierop je stem laten horen, via social media of door demonstraties, geeft nieuwe identiteit en betekenis aan het leven. Ze worden gezien, erkend en maken weer deel uit van een gemeenschap.
Oprecht luisteren
Filemon bevraagt deze mensen kritisch op hun denkbeelden, maar luistert ook oprecht naar hun drijfveren en motivatie. En dat missen zij in de samenleving en hun dagelijkse omgeving. Ze hebben het gevoel niet serieus genomen te worden. De angst om dood te gaan aan het coronavirus domineert het debat, maar wie angst heeft voor het verlies van vrijheid of zelfs het ontstaan van een dictatuur wordt niet serieus genomen en direct weggezet als ‘wappie’. Een van de geïnterviewden noemt het treffend ‘wappieficatie’. Wat verder opvalt is dat deze mensen bijna allemaal negatieve ervaringen hebben (gehad) met de overheid. Dit lijkt duidelijk een trigger te zijn om zich te verdiepen in en (soms behoorlijk ver) mee te gaan in samenzweringsdenkbeelden.
Aan het eind van de serie trekt Filemon de conclusie dat hij deze mensen nu beter begrijpt en soms minder ver van ze af staat dan hij van tevoren dacht. Een mooie conclusie die ik voor wat betreft het beter begrijpen kan onderschrijven. Ook stemt het echt tot nadenken over de ruimte voor diverse geluiden en de daadwerkelijke dialoog. Deze is er lang niet altijd en overheden en media moeten kritisch bij zichzelf nagaan welke rol zij hierin spelen.
Meer inspiratie?
Wil jij thema’s als polarisatie, radicalisering en extremisme op de agenda zetten binnen je organisatie? Of ben jij op zoek naar verdieping in je werk? Voor iedereen die zich bezighoudt met de jeugd geven de adviseurs van Platform JEP en experts met wie we samenwerken tips ter inspiratie. Om te lezen en te leren. Om te kijken en te luisteren. Van podcasts, publicaties tot krantenartikelen en video’s.